Phó từ trong tiếng Trung| Định nghĩa, Vị trí đứng, Cách sử dụng

22-11-2023 1434

Phó từ là một trong những chủ điểm ngữ pháp quan trọng mà bạn cần nắm vững. Trong bài viết dưới đây, TBT sẽ giới thiệu đến bạn tổng quan kiến thức về phó từ, vị trí, đặc điểm và các loại phó từ trong tiếng Trung.

phó từ tiếng Trung — Phó từ trong tiếng Trung

Định nghĩa phó từ trong tiếng Trung

Phó từ – 副词 (fùcí) là loại từ được dùng để bổ sung nghĩa cho động từ, tính từ hoặc phó từ khác trong câu để diễn đạt các thông tin về cách thức, tần suất, thời gian, phạm vi, ngữ khí,…một cách chi tiết và rõ ràng.

Một số ví dụ về phó từ phổ biến bao gồm:

特意 / tè yì /: đặc biệt
非常 / fēi cháng /: rất, cực kỳ;
多么 / duō me /: nhiều như vậy;
趁早 / chèn zǎo /: càng sớm càng tốt;
未必 / wèi bì /: không cần thiết;
常常 / cháng cháng /: thường xuyên;
比较 / bǐjiào /: tương đối.

Mỗi từ đều đóng vai trò quan trọng giúp ngữ cảnh của câu trở nên rõ ràng và chi tiết.

Vị trí của phó từ trong tiếng Trung

Trong ngữ pháp tiếng Trung, phó từ thường đặt trước động từ hoặc tính từ hay đứng đầu câu nhằm làm rõ nghĩa của các thành phần trong câu.

Vị trí của phó từ	Ví dụ
Đứng đầu câu	终于可以休息了。 / Zhōng yú kěyǐ xiūxí le. / Cuối cùng cũng có thể nghỉ ngơi rồi.
Trước động từ	这份礼物是小王特意送给你的。 / zhè fēn lǐ wù shì Xiǎo Wáng tè yì sòng gěi nǐ de. / Món quà này là của Tiểu Vương đặc biệt dành tặng cho bạn.
Trước tính từ	她长得非常漂亮。 / Tā zhǎng de fēi cháng piāoliang / Cô ấy trông rất xinh đẹp.

Cách dùng các phó từ trong tiếng Trung

– Tất cả phó từ đều có thể làm trạng ngữ

Trong ngữ pháp tiếng Trung, trạng ngữ được xem là chức năng quan trọng nhất của phó từ, được sử dụng với để biểu thị các thông tin về cách thức, mức độ, thời gian, địa điểm,…Đây là điểm đặc trưng riêng biệt của phó từ để phân biệt với các loại từ khác.

Trường hợp phó từ một âm tiết làm trạng ngữ thường đứng ở sau chủ ngữ và đứng trước vị ngữ.

Ví dụ: 我很累 / wǒ hěn lèi /: Tôi rất mệt mỏi.

Ngược lại, nếu như phó từ hai âm tiết làm trạng ngữ, chúng thường đứng trước chủ ngữ.

Ví dụ: 最近我很忙 / Zuìjìn wǒ hěn cung /: Gần đây tôi rất bận.

– Phó từ thường không đứng độc lập

Phó từ trong tiếng Trung phần lớn không thể sử dụng một cách độc lập, riêng lẻ mà cần kết hợp với động từ, tính từ. Chúng hầu như không nghĩa khi đứng một mình trong câu.

Theo thống kê, chỉ có hơn 60 phó từ có thể đứng độc lập trong hệ thống 486 phó từ. Có thể kể đến như:

Phó từ	Phiên âm	Tiếng Việt
不	bù	Không
别	bié	Đừng
也许	yě xǔ	Có lẽ
或许	huò xǔ	Có lẽ
兴许	xīng xǔ	Có lẽ
大概	dà gài	Có lẽ
一定	yī dìng	Nhất định
未必	wèi bì	Không cần thiết
本来	běn lái	Vốn dĩ
必须	bì xū	Phải
的确	dí què	Phải, thật
不必	bú bì	Không cần
差不多	chà bù duō	Hầu hết
趁早	chèn zǎo	Càng sớm càng tốt
迟早	chí zǎo	Sớm muộn (Sớm muộn gì cũng…)
真的	zhēn de	Thật
当然	dāng rán	Tất nhiên
赶紧	gǎn jǐn	Nhanh
赶快	gǎn kuài	Nhanh lên
果然	guǒ rán	Quả nhiên
果真	guǒ zhēn	Quả thật
怪不得	guài bù dé	Bảo sao, không trách
何必	hé bì	Tại sao
何苦	hé kǔ	Tại sao
尽量	jǐn liàng	Càng nhiều càng tốt
有点儿	yǒu diǎnr	Có chút
一点儿	yī diǎnr	Một chút
马上	mǎ shàng	Lập tức
没	méi	Không, chưa
没有	méi yǒu	Chưa có
难怪	nán guài	Khó trách
难免	nán miǎn	Khó trách
偶尔	ǒu’ěr	Thi thoảng
顺便	shùn biàn	Nhân tiện

– Trong câu có thể có 2 phó từ

Thông thường, trong một câu tiếng Trung có thể chứa 2 phó từ, phó từ thứ nhất có vai trò bổ nghĩa cho phó từ thứ hai.

Ví dụ: 正在他高兴极了 / zhèngzài tā gāoxìng jíle /: Anh ấy hiện đang rất vui.

– Chức năng liên kết trong câu

Phó từ có vai trò liên kết giữa các câu với nhau, giúp lời văn, lời nói trở nên mạch lạc, logic. Thường được sử dụng dưới các hình thức như:

Dùng phó từ để liên kết câu.

Ví dụ: 看清楚再走 / kàn qīng chǔ zài zǒu /: Nhìn cho rõ rồi đi.

Kết hợp phó từ khác để liên kết câu.

Ví dụ: 又白又胖 / yòu bái yòu pàng /: Vừa mập vừa trắng.

Kết hợp với các liên từ.

Ví dụ: 如果没有别的事, 我就走了 / rú guǒ méi yǒu bié de shì, wǒ jiù zǒu le /: Nếu không có việc gì khác thì tôi đi đây.

– Một số phó từ cá biệt biểu thị phạm vi có thể hạn chế danh từ hoặc đại từ

Phó từ

Đặc điểm

Ví dụ

只

/ zhǐ /

chỉ

Tương tự như “only” trong tiếng Anh, “只” được sử dụng để chỉ ra rằng cái gì đó chỉ xảy ra hoặc tồn tại trong phạm vi cụ thể.

我只吃素食

/ Wǒ zhǐ chī sùshí /

Tôi chỉ ăn chay.

才

/cái/

chỉ, vừa..

Tương tự như “just” trong tiếng Anh, “才” cũng chỉ ra rằng một sự việc chỉ xảy ra trong phạm vi cụ thể

我才刚刚完成作业

Wǒ cái gānggāng wánchéng zuòyè

Tôi vừa mới hoàn thành bài tập.

只是

/ zhǐshì /

chỉ

Biểu thị rằng cái gì đó chỉ có giá trị hoặc sự khác biệt nhỏ

她只是匆匆瞥了一眼书

/ Tā zhǐshì cōngcōng piē le yī yǎn shū /

Cô ta chỉ lướt qua sách một cách vội vã.

几乎

/ jīhū /

gần như

Biểu thị rằng cái gì đó gần như xảy ra hoặc đạt được

我几乎错过了我的航班

/ Wǒ jīhū cuòguò le wǒ de hángbān /

Tôi gần như đã lỡ chuyến bay của mình.

差不多

/ chàbùduō /

gần như

Tương tự như “almost” trong tiếng Anh, “差不多” cũng biểu thị rằng cái gì đó gần như xảy ra hoặc đạt được

这个包差不多要卖完了

/ Zhègè bāo chàbùduō yào mài wán le /

Túi này gần như đã bán hết.

Các loại phó từ trong tiếng Trung

Phó từ trong tiếng Trung cũng chia thành nhiều loại khác nhau, tương ứng với mỗi loại sẽ có cách sử dụng khác nhau. Dưới đây là một số loại phó từ phổ biến mà bạn nhất định phải biết khi học Hán ngữ:

1. Phó từ chỉ mức độ

Phó từ chỉ mức độ đóng vai trò là trạng từ được sử dụng để diễn đạt cường độ hoặc mức độ của một hành động, tính chất, sự việc nào đó.

Phó từ	Phiên âm	Nghĩa
很	/ hěn /	Rất
极	/ jí /	Cực kỳ
更	/ gèng /	Ngoài ra, hơn nữa
最	/ zuì /	Nhất
太	/ tài /	Quá
非常	/ fēi cháng /	Vô cùng
特别	/ tè bié /	Đặc biệt
越发	/ yuè fā /	Càng ngày càng nhiều
多么	/ duō me /	Nhiều như vậy
稍微	/ shāo wēi /	Một chút, hơi chút
比较	/ bǐ jiào /	Tương đối, so với
相当	/ xiāng dāng /	Tương đương
绝对	/ jué duì /	Tuyệt đối
十分	/ shí fēn /	Hết sức
一直	/ yì zhí /	Vẫn, luôn
极度	/ jí dù /	Cực độ
顶级	/ dǐng jí /	Đầu, hàng đầu
极其	/ jí qí /	Vô cùng
格外	/ gé wài /	Đặc biệt
分外	/ fèn wài /	Bất thường
极了	/ jí le/	Cực kỳ
有点儿	/ yǒu diǎn er/	Hơi, có chút
才	/ cái /	Chỉ có
总	/ zǒng /	Tổng, toàn bộ

2. Phó từ chỉ phạm vi

Trong tiếng Trung, phó từ chỉ phạm vi được sử dụng với mục đích diễn tả hoặc biểu thị về phạm vi, đối tượng hoặc giới hạn của một sự vật, sự việc hoặc hành động nào đó.

Phó từ	Phiên âm	Nghĩa
也	/ yě /	Cũng
总体	/ zǒng tǐ /	Tổng thể
总共	/ zǒng gòng /	Tổng cộng
共	/ zǒng /	Tổng
又	/ yòu /	Cũng, lại
只	/ zhǐ /	Chỉ có
光	/ guāng /	Chỉ
仅仅	/ jǐn jǐn /	Chỉ có
一概	/ yī gài /	Tất cả
全	/ quán /	Hoàn toàn, đều
都	/ dōu /	Đều
全部	/ quán bù /	Tất cả, toàn bộ
一共	/ yí gòng /	Tổng cộng, tất cả
一起	/ yì qǐ /	Cùng nhau, cùng lúc
统统	/ tǒng tǒng /	Tổng cộng
一块儿	/ yí kuài er /	Cùng nhau
只	/ zhǐ /	Duy nhất, chỉ có
差不多	/ chà bù duō /	Gần như, hầu như
至少	/ zhì shǎo /	Ít nhất phải

3. Phó từ chỉ thời gian

Phó từ chỉ thời gian được sử dụng để chỉ về khoảng thời gian xảy ra của một hành động hoặc sự việc.

Tiếng Trung	Phiên âm	Nghĩa
先	/xiān/	Trước (Thời gian, thứ tự)
首先	/ shǒu xiān /	Đầu tiên
其次	/ qí cì /	Thứ hai
最后	/ zuì hòu /	Cuối cùng
总是	/ zǒng shì /	Luôn luôn, lúc nào cũng, bao giờ cũng
终于	/ zhōng yú /	Cuối cùng
已经	/ yǐ jīng /	Đã
才	/ cái /	Mới
刚	/ gāng /	Vừa mới
就	/ jiù /	Ngay
马上	/ mǎ shàng /	Ngay lập tức
曾经	/ céng jīng /	Đã từng
永远	/ yǒng yuǎn /	Mãi mãi, vĩnh viễn
依然	/ yī rán /	Vẫn
总	/ zǒng /	Luôn luôn
随时	/ suí shí /	Bất cứ lúc nào
好久	/ hǎo jiǔ /	Rất lâu
突然	/ tū rán /	Đột nhiên
从来	/ cóng lái /	Từ trước đến nay
正	/ zhèng /	Lúc
在	/ zài /	Trong
正在	/ zhèng zài /	Đang
始终	/ shǐ zhōng /	Luôn luôn
刚刚	/ gāng gāng /	Mới nãy
顺序	/ shùn xù /	Xếp hàng
频率	/ pín lǜ /	Tần số
早已	/ zǎo yǐ /	Đã sẵn sàng
就	/ jiù /	Liền
就要	/ jiù yào /	Sắp
常常	/ cháng cháng /	Thường xuyên
一直	/ yī zhí /	Luôn luôn
将要	/ jiāng yào /	Sẽ

4. Phó từ khẳng định

Phó từ khẳng định dùng để diễn đạt sự khẳng định trong một cấu trúc câu.

Tiếng Trung	Phiên âm	Nghĩa
必	/ bì /	Phải
必须	/ bì xū /	Buộc phải
必定	/ bì dìng /	Phải
准	/ zhǔn /	Chuẩn
的确	/ dí què /	Thật

5. Phó từ phủ định

Đây là loại phó từ được sử dụng với mục đích biểu đạt ý phủ định, phủ nhận hoặc phản bác về sự vật, tình huống nào đó trong câu.

Tiếng Trung	Phiên âm	Nghĩa
不	/ bù /	không
没	/ méi /	không
没有	/ méi yǒu /	Không, không có
别	/ bié /	Đừng
不用	/ bú yòng /	không cần
非	/ fēi /	Không, phi
未	/ wèi /	Không phải

6. Phó từ tình thái

Trong tiếng Trung, phó từ tình thái được sử dụng để biểu thị ý nghĩa cầu khiến, mô tả tinh thần động viên, thúc giục hoặc cảm xúc trong câu.

Tiếng Trung	Phiên âm	Nghĩa
忽然	/ hū rán /	Đột ngột
依然	/ yī rán /	Vẫn
毅然	/ yì rán /	Kiên quyết
猛然	/ měng rán /	Đột ngột
公然	/ gōng rán /	Công khai
互相	/ hù xiāng /	Lẫn nhau
逐步	/ zhú bù /	Từng bước một
大力	/ dà lì /	Mạnh mẽ
竭力	/ jié lì /	Kiệt lực, hết sức
相继	/ xiāng jì /	Lần lượt
偷偷	/ tōu tōu /	Bí mật
悄悄	/ qiāo qiāo /	Lặng lẽ
赶紧	/ gǎn jǐn /	Nhanh lên
渐渐	/ jiàn jiàn /	Dần dần
擅自	/ shàn zì /	Không được phép
专门	/ zhuān mén /	Chuyên môn
亲自	/ qīn zì /	Cá nhân
特意	/ tè yì /	Đặc biệt
大肆	/ dà sì /	Bừa bãi

7. Phó từ ngữ khí

Phó từ ngữ khí là từ hoặc cụm từ được sử dụng để biểu thị tình cảm, thái độ hoặc quan điểm của người nói về sự vật, sự việc, trạng thái trong câu.

Tiếng Trung	Phiên âm	Nghĩa
难道	/ nán dào /	Lẽ nào
决	/ jué /	Quyết
岂	/ qǐ /	Làm sao
反正	/ fǎn zhèng /	Dù sao
也许	/ yě xǔ /	Có lẽ
大约	/ dà yuē /	Trong khoảng
大概	/ dà gài /	Có lẽ
果然	/ guǒ rán /	Quả nhiên
居然	/ jū rán /	Đột nhiên
竟然	/ jìng rán /	Đột nhiên
究竟	/ jiù jìng /	Chính xác
其实	/ qí shí /	Kỳ thực, thực ra
当然	/ dāng rán /	Đương nhiên, dĩ nhiên
然后	/ rán hòu /	Sau đó, tiếp đó

8. Phó từ chỉ nơi chốn

Đây là loại phó từ được sử dụng để diễn đạt các thông tin về nơi chốn, địa điểm hoặc phương hướng trong câu.

Tiếng Trung	Phiên âm	Nghĩa
家	/ jiā /	Nhà
这里	/ zhè lǐ /	Ở đây
那里	/ nà lǐ /	Ở đó
每一处	/ měi yī chù /	Mọi nơi
国外	/ guó wài /	Ngoại quốc
楼上楼下	/ lóu shàng lóu xià /	Trên lầu dưới lầu
随时随地	/ suí shí suí dì /	Tùy lúc tùy nơi
无处不在	/ wú chù bù zài /	Mọi nơi

9. Phó từ chỉ tần suất

Cuối cùng là phó từ chỉ tần suất, được sử dụng với mục đích diễn đạt mức độ xảy ra thường xuyên hoặc không thường xuyên của một sự việc, hành động.

Tiếng Trung	Phiên âm	Nghĩa
还	/ hái /	Còn, vẫn, vẫn còn
再	/ zài /	Lại nữa, thêm lần nữa
又	/ yòu /	Lại, lại nữa
经常	/ jīng cháng /	Thường, thường thường, luôn